Сол бір қыз

Міне, мәре-сәре болып жүріп кеште батып қалды. Үйде бала –шаға атаулысы толып жүр. Ақжүніс жаз мезгілінде атасы мен әжесінің үйінде демалысын өткізеді. Туылған шағынан – ақ осы үйден тәлім – тәрбие, үлгі – өнеге алды. Кейіннен 12 жасында әке – шешесінің үйіне көшіп барды. Содан бері атасы мен әжесінің үйіне сенбі сайын ғана баратын болды. Әр сенбі сайын бұл үйге қыз – ұлдары, немерелері жиналып, бір бас қосатын күн болатын. Бір – бірімен әңгімелесіп, шер тарқатып, күліп – ойнап, шуылдап кешке үй – үйлеріне қайтатын. Ақжүніс жаздық демалыста болған соң, ата – әжесінің қасында қонуға қалады. Бәрі жиналып кеткен соң, ол күні бойы жиналған ыдыс – аяқ, анау – мынау ұсақ – түйектерді жинап, реттеп жүріп үйге бірақ кіретін…
…Ақжүніс өте арманшыл қыз. Махаббат, өмір тақырыбында бірнеше тақпақ шығарып, өзінің жеке дәптеріне жазып жүретін. Бірақ, бір қызығы бұл өнері туралы жақындары мүлдем білмейтін. Себебі, кішкентай кезінен ұялшақ болып өскен қыз, өлең – тақпақ шығаратынын ешкімге айтқысы келмейтін. Ұнамай қала ма деп қорқатын. Оның мектепте бірге оқитын, сырын, мұңын айтатын жалғыз құрбысы болады. Есімі Арайлым. Ақжүніс оны туған сіңлісіндей көріп, әрдайым Арайлымнан көмегін еш аяған емес. Ақылын айтып, сырын айтып, мұң – шерін тарқатып сеніп журген , өзгеден артық көретін құрбысы Ақжүністің көңілін қалдырады. Бұл оқиға тек екеуінің арасында қалады. Ақжүніс өте өкпелі болады. Сенген қойым сен болсан, кесегенім не болады, – дегендей, сенген адамы, арқасынан пышақ сұққандай болады. Осымен екеуінің бір – біріне деген арақатынасы лезде суып кете берді. Ол кезде Ақжүніс І курсты бітірген. Сол кезде оның Сезім және Үміт атты құрбылары болады. Ақжүніс, осындай түсінігі мол, қарапайым, ашық мінезді, сұлу жандарды кездестіргеніне қатты қуанады…
Шілде айының 15-ші жұлдызы. Бұл күн өте қасиетті түн болатын. Осы түні тілеген тілектер қабыл болып, бір жылдық нәсібін беретін. Ұйықтар алдында әжесі Ақжүніске жақсы тілек, арманыңды айтып жат дейді. Қасиетті Бараат түнінде айтқаның Алланың құлағына шалынып, бір жылға қабыл болады деген екен. Ақжүніс алдымен ең жақын адамдарына денсаулық тілесе, соңында «Е,Аллам, маған осы жылы жақсы, түсінігі мол, мені жақсы көретін жігіт кездестірші. Осы жақын арада танысқан жігітпен ӨМІР БОЙЫ боламын» деп арманын айтып, ақырындап ұйқыға кетеді. Содан арада бірнеше апта өткен соң, бір жігітпен танысады, көп ұзамай кездеседі. Сол кездескен күні Ақжүніске арнаған сөзі болатын, бірақ жігіт әңгімені басқаға бұрмалап, айтуға батпады. Сонымен, бұл жігіт Ақжүністі үйіне шығарып салып, өз жайымен кете берді…
… Ақжүніс соңғы кезде көп ойланып жүретін болды. Оның ойында не бар екені туралы бәрі беймәлім еді. Ақжүніс тек өзінің ең сүйікті жеңгесі Гүлмираға ғана ішкі сырын айтатын. Сөйтіп, бір күні Ақжүніс жеңгесіне бірнеше ай бұрын Арман есімді жігітпен танысып, сөйлесіп, біраз білісіп, көп ұзамай кездескендерін айтты. Бірақ, бір қызығы Арман ойындағысын толық айтқан жоқ, соның астарында не жатқаны туралы уайымдайтынын айтты. Және де осы жұмбақты не болсада шешетіні туралы тіл қатты да, қайта ойға батты. Жеңгесі ештеңе де айта алмады. Себебі, Ақжүністің айтқандарына ойланып қалды. Ақжүніс пен Арман тек агент арқылы ғана сөйлесіп тұрды. Сонымен, арада бірнеше айлар зулап өте шықты. Екеуі соңғы кездері көп ренжісетін болды және бұған кінәлі Арман еді. Оның мәңгілік құпиясы мен жұмбақтарын шешуден Ақжүністе шаршаған секілді. Сондықтан онымен сөйлескенді қойды, ұмытуға тырысты, бәлкім бұл мен тілеген жігіт емес те шығар деп өз – өзіне іштей үн қатты да терең ойға кетті. Бірақ та Ақжүністің бұл ойы көпке ұзаған жоқ, себебі Арман біраз айдан соң өзі хабарласып, қайтадан сөйлесе бастады. Бұған, әрине Ақжүніс өте қуанды, өйткені оған бауыр басып қалған еді. Осымен, өзінің тілегі ақырындап орындалып жатыр екен деп ойлады. Күндер, айлар өте берді. Ақжүністің сабағы басталды. Ол енді ІІ курсқа көшті. Ең бастысы, қасында екі жан құрбысы бар, не болсада, бір – бірінің жандарынан табылып, тіреуіш, сүйеніш бола алатын. Ақжүніске бұл өмірде бастысы – махаббат емес, адал мәңгі достық еді. Өзінің бұрынғы құрбысының істегенін еске алып, осындай шешімге келді. Кіммен жүрсе де, не істеседе, құрбыларымен еш айырылмастай болуды тіледі. Бұны өмір жолындағы ұстанымы деуге де болады.
Ақжүністі сыйлайтын, қатты сүйетін бір жігіт болатын. Ол жігітпен 2007 жылы танысқан. Есімі Жеңіс. Бұл жігіт Ақжүніске көрші тұратын және екеуі жақсы араласатын. Жеңіс әрдайым Ақжүніске хабарласып қалын білісіп, түрлі жерлерге шақырып жүретін. Бірақ, Ақжүніс ұсыныстарын қабыл алмайтын, себебі оны жасы менен үлкен ғой, басқа құрдастарымен баруын қалап жүрді. Соған қарамастан, Жеңіс Ақжүністі ұмытпайтын. Көрші болғандықтан, жиі көрісіп тұратын. Бір күні екеуі кездесті. Біраз сөйлесті, олардың араласып жүргендеріне 3 жыл болыпты. Осы уақыт арасында Жеңіс Ақжүніске өлердей ғашық еді. Ақжүніс осыны біліп, менің жасым кіші ғой, сондықтан оны өзіме ғана қаратып, сүйкімділігім мен күлкіме байлап қойғым келмеді. Мен әлі оқимын, мамандығымды меңгерудемін. Мен күйеуге шығам дегенше, оның жасы да тым үлкен болар деп ойлады. Сондықтан, күдерін үзсін, менен мәңгілік бас тартсын деген оймен оны кездесуге шақырған еді. Қош бол, үміттенбе, ешқашанда ойлағаныңды іс – жүзінде жасай алмайсың деп айттым. Ол көңілсіз күйде қалды. Тіпті көзіне жас алды да қойды. Мен үшін жанын беруге дайын, әрі мен үшін жылаған, шын ғашық болған және шын жүрегімен сүйген адамды бірінші рет кездестіріп тұрмын десем қателеспейтін шығармын. Бәлкім, ол жас болғанда «ия» деген жауап айтушы едім, оған дәл қазір дайын емеспін. Отбасы үлкен жауапкершілік қой. Осымен бәрі де бітті. Ақжүніс соңғы сөздерін айтып, жөніне кетеді. Келесі күні Ақжүніс құрбысына болған жайттарды айтады, өзінің де жылағысы келіп жүрді, себебі, осындай жүрегі таза адамды жылатқанына, қинағанына қатты өкінді. Бірақ, өмір жалғасын табуда… Одан кейін көп уақыт өтті. Ақжүніс Арманмен сөйлесіп жүре берді. Ол менің жүрегім мұз болып қалған, енді оны ешкімде жібіте алмас деп жүргенде, махаббат атты сезім жүрегінің есігін қақпастан кіріп кетті. Ақжүніс аяқ – асты Жеңісті көп ойлайтын болды. Арман жайымен қалды. Оған деген уайымы да, тілегі де бір сәтке ұмыт болды. Ақжүніс Жеңістен өзгені көрмейді, оның атынан басқа ат айтпайды. Күнін тек Жеңіс деп қана өткізеді. Соңғы кездері Жеңісті жиі көретін болған, соның әсері шығар мүмкін деп ойлады. Бірақ ойындағыдай болмады. Ол бұрынғы күндерін, айтылған сөздерін және де Жеңістің өзін сағына бастады.
Қатты қиналды. Өйткені, өзі көңіліне аса елемей жүрген көрші жігітке, яғни бұрын «жоқ» деп жауап қатқан жігітке ессіз, өлердей ғашық болып қалды. Бұған өзі де таң қалып жүрді. Күндер зулап өте берді. Айлап сағынышы да үлкейе берді. Ұзақ күткен сәт бірте – бірте таяп қалғандай. Ақжүніс қалай кешірім сұрарын білмеді. Оны көргенде неден бастарын ойлады. Жеңістің алдында кінәлі екенін мойындағысы келді. Міне, бұл сәтте келіп жетті. Кешке жақын Ақжүніс далаға серуендеуге шықты. Біраз жүріп, ойын жинақтап, енді үйіне кіре бергенде, Жеңісті көріп қалады. Жеңіс үй жаққа жақындағанша күтіп тұрады. Екеуі сол жерде амандасып, содан басқа аулаға отыруға кетті. Ол жерге жеткенше Ақжүніс «Қазір не айтамын? Қалай кешірім сұраймын? Не деп бастаймын?» деген сұрақтар ойынан кетпеді. Екеуі біраз әңгімелесіп, ананы – мынаны айтып күліп отырды. Бір кезде Ақжүніс Жеңіске «Сізге айтар сөзім бар еді. Мен…
Мен сізді ессіз сүйемін, сізді ойлай беремін. Көрсеткен қиыншылықтарым мен қылықтарым үшін сізден КЕШІРІМ сұраймын» деді де үнсіз отыра берді. Жеңіс Ақжүніске не сенерін, не сенбесін білмей үн қатпады. Тек айтқаны: «Шын ба? Сен мені қашаннан сүйесің? Көп болды ма?» деп айтты. Ақжүніс оған махаббат айтып келмейді, мен тіпті, сізге қалайша ғашық болып қалғанымды мүлдем байқамай қалыппын. Сіз менің ойымнан бір сәт кетпедіңіз. Сізді сүйетінімді уақыт келе білдім. Бұған жалғыз сіз емес, мен өзімде таң қалып жүрмін. Сондықтан мені кешіріңіз, сіздің алдыңызда кінәлімін, мен сізді сүйемін, енді сізден айырылғым келмейді, қайтадан қосылуға қалай қарайсыз? дегенде, Жеңіс не айтарын білмей қалың ойға батып кетті. Біраз ойланып, «ия, сені кешіремін, қайта қосылайық» деп айтты. Ақжүніс бұны естісімен қатты қуанды. Ақжүніс, бұл өмірде менен бақытты адам жоқ шығар деп, қуанышы қойнына сыймай, Жеңісті құшақтап тұра берді. Жеңіс сәлден соң Ақжүністі үйіне кіргізіп, өзі үйіне қайтты. Ақжүніс өте бақытты еді. Бұл жайлы « Дос егіз – дұшпан сегіз» демекші, жан құрбыларына айтып, қуанып отырды.
«Адамды асылы, асқақ нәрсеге сезім сүйрейді. Ерлікті де ақыл емес, сезім жасатады.» – дегендей, сондай бір алапат сезім Ақжүністің бойын биледі. Күндер білдірместен өте берді. Ал, Ақжүністің сағынышы әлі де басылар емес.
Ақжүніс күткен хабар әлі де болмады. Ал сағынышы күннен-күнге басылар емес. Қатты қиналып кетті. Ойында тек Жеңіс кана. Тұрса да, жатса да, соның тілеуін тілеп жүреді. Осымен, қалайша айлар өткенін байқамайда қалыпты. Жеңіс әне-міне хабарласады деген үмітпен жүргеніне көп уақыт болып та қалыпты. Бұрынғы қылыктарын күнде есіне алып көзіне жас толады. Сол кез оның ең бақытты шағы екеніне енді ғана көзі жеткен еді. Ол қатты өкінеді. Әттен сол бір бақытты кездерді қайта қайтарса ғой деп бір армандайды. Жеңістен қаншама кешірім сұраса да, оның сезімі бұрынғыша болмайтынына көзі анық жетті. Бірақ, соған қарамастан Ақжүністе үмітін еш үзер емес. Ол мені сүйсе келеді, қайтып оралады деумен өзін алдап жүргелі қай заман… байғұс қыз тіпті не істерін білмейді. Оны тағыда жиі көре бастады. Оны көргенде шығып қал сұрасуғада Ақжүніс батар емес. Қыз басымен жігіттен кешірім сұрап, алдына өзі барып еді, Жеңіс оны еш елемеген секілді. Бір рет сынған нәрсе, екінші рет қайта орнына келмес деген шын ғой. Сол секілді ол да Ақжүніске сенбейді. Ол қыз әбден сенімнен шығып кеткен. Ал бұны Ақжүніс кеш түсінді. Сонда да оны сүйемін деп қояр емес. Оған деген сезімі күннен-күнге үлкейе бастады. Бәрі бұрынғы қалпына келмейді, алдағы уақытта ұмытсам ба деп те ойлады, бірақ сезім шіркін ойына қосылмайды. Әттен, оны осылай қатты сүймесем, бұлай сағыныштан сарғайып отырмас едім, оны осыншама көп еске алып, кунде жылап-сықтамас едім деп қиналады. Әрине, жас бойжеткеннің сонша уақыт ішінде не өтпеді. Сонда да әлі достарының алдында мәз – мейрам болып журеді, сол баягы Ақжүніс болып көрінгісі келеді. Қазіргі заманда оның мұңын кім түсінер дейсіз?! Оны құрбысына айтқаннан өмірі өзгеріп, ойлағаны орындала калмайды.
Сезбеймін десем сезім бар, көрмеймін десем көзім бар, махаббат деген сол бір биік жар, шығар оған тек қана барлық қиыншылықты бастан бірге өткерген, қол ұстасқан, еш айырылыспаған, бір – біріне сеніммен қараған екі жас. Бірақ сондай адамды, яғни қолына қонған баққұсын ұшырып алғанына қатты өкінеді. Іштей қынжылады, бірақ онысын ешкімге білдірмейді. Осымен, Ақжүніс бәрін жаңадан бастауға ұйғарды. Ешкім танымастай өзін өзгертті. Көңілін көтерді. Ендігі кезде мені сүйген адам өзі келеді, мен бір рет сүйем деп сол жігіттің алдына қыз басыммен барып едім, оны да елемеп еді, менде оны солай байқамай жүрем деген шешімге келді. Бірақ соншалықты ашу-ызасына қарамастан, ол Жеңісті шын жүрегімен сүйеді екен. Ал, Жеңіс оған ендігі кезде ешқашан қайтіп келмес. Себебі, бір рет сенімінен шыққан қыз, қатесін түзей алмас. Оның сеніміне қайта кіру, бұрынғы махаббатын ояту үшін біраз жылдар керек-ау шамасы….
Ақжүніс өте көңілсіз. Неге мен әрдайым қиыншылықтарға, толы сағынышқа батып жүремін деп көз жас толып жылады да отырды.
Оның ішкі жан – дүниесін сезініп, түсініп жатқан бір жан жоқ. Біртіндеп үміті үзілер.
Қазіргі кезде ол тек болашағын ойлап жүр. Жеңісті есінен шығарғанына біраз қуанды. Болашақтағы жұмысын,оқуын ойлап махаббатқа орын қалмады десе де болады. Сөйтіп күндер өте берді. Кешке таман Ақжүніс шәй ішіп отырып, терезеге көз қырын сала бергенде Жеңісті көріп қалады. Ол не істерін білмей, аяқ – қолдары дірілдеп, қайда барарын білмей, шығайын десе бата алмады. Себебі, қыз басымен кешірім сұрадым, ендігі кезде артынан жүгіруім қалып еді маған, менде де намыс бар ғой деумен, есікті ашып сөйлесуге бата алмады. Оны көріп, қайтадан бұрынғы ойға кенеттен батып кетті ғой, бишара бойжеткен, қайтсін енді. Өмірден тағы да түңіле бастады. Оның күнделікті айтатын сөзі «Құдайым-ау, Жеңісті ұмытуға бір өзің күш-қуатыңды бере гөр, мені бұлай қинамашы» деумен жылайды. Алғаш танысқан күндері есіне түссе, «мен қандай бақытты болғанмын Жеңіспен, бірақ сол бақытты бағаламаппын» дейді. Шыныменде, Жеңіс Ақжүністі қарату үшін, мендік ету үшін, бақытты қылу үшін қолынан келгенін істеді. Бәріне де барды. Содан бері қаншама жыл өтті. Ақжүніс енді оянды. Оның махаббаты да, алапат сезімі де бірте-бірте өзімен бірге ояна бастады. Бірақ, өте кеш…
ЖАЛҒАСЫ БАР……..