...

ҚАРАҚАЛПАҚ РУЫ

ҚАРАҚАҚАЛПАҚ РУЫНЫҢ ТАРИХЫ

Шежірелік деректерге қарағанда, Ұлы жүзде сырт қарақалпақ, Орта жүзде іш қарақалпақ, Кіші жүзде қаптал қарақалпақ деген елдер болған. Бұлар қарақалпақ халқының жүздер бірлестігімен қанаттас өмір сүрген және аралас жасаған әрқилы рулардың құрамасы. Соңынан бұлардың барлығы қалпақ немесе қарақалпақ аталып, жүздер құрамына біржолата қосылып кеткен. Мысалы, Кіші жүздің таз руының бастапқы аты қалпақ. Кіші жүздегі алаша руының бір тармағы, жаппас руының бір кесегі ертеде бөлек топ ретінде өмір сүріп, қарақалпақ деген атаумен жүргізілген. Бүгінде олар жеке-жеке аталар.
Орта жүздегі Алтай наймандары арасында әлі күнге дейін қарақалпақ атауы сақталып қалған. Арқа қыпшақтарының да белгілі бір топтары өздерін қарақалпақ қыпшақ деп атайды. Қоңыраттың қара қоңыраттар бөлегі де осындай атауға ие.
Ұлы жүзде жалайыр руларының бір бөлігі (бұлар бұрынғы Талдықорған облысы жерлерін мекендейді. Ірі елдері: кенегес пен маңғыт) осы күнде де қарақалпақ деп аталады. Қатаған бірлестігі де осылай аталып, қазір олардың азғантай тобы ғана қарақалпақ деп аталып жүр. Тізе берсек, мұндай фактілер башқұрттар арасында да, өзбектер құрамында да көп екен. Жақыннан бері Шыңжаннан келген бір қытайлық азамат сол жақтағы қарақалпақ руларының тізімін жасап, осы мәселені тереңдете зерттеумен айналыса бастапты. Әлгі жігіттің шыққан тегі терістамғалы қарақалпақ екен.
Қарақалпақ атауының айналасында ашылмаған сыр әлі де көп сияқты.
Мен қазақ халқының шежіресін жинау барысында осы жәйттерге назар аудардым. Қазіргі кезде қазақ теңгесінің тұңғыш авторы, белгілі ғалым Хайролла Мағауияұлы Ғабжалелов мырза да қарақалпақ халқының тарихын зерттеуге көңіл бөліп, соны ұйымдастыруға дайындық көруде. Бұл мәселеде тәжірибелі ғалымдарды топтастыруда.

жузден тыс рулар, каракалпак руы, киши жуз, үйсін, уйсин, ұлы жүз, улы жуз, уйсиндер, ,
4.4 27 голоса
Рейтинг поста
Поделиться:
Подписаться
Уведомить о
guest
44 Комментарии
Старые
Новые Популярные
Межтекстовые Отзывы
Посмотреть все комментарии
Маншук
Маншук
4 лет назад

Менің руым қарақалпақ алаша. Алаша руының ішінен табылмады. Әкем онекі ата байұлының ішіндегі Алаша, алашаның қарақалпағымыз дейтін, бірақ онда біз жоқпыз. Сонда , именно ҚАРАҚАЛПАҚ АЛАШАЛАР
Рудан тыс па?

Admin
Администратор
4 лет назад
Ответ  Маншук

Алашадан тараған Қарақалпақ руы болуы керек, өкінішке орай мәлімет жоқ. Ал қарақалпақ руы ол мүлдем бөлек ру.

Гүлжанар
Гүлжанар
2 лет назад
Ответ  Admin

Қарақалпақ ол алаштан тарамаған ол ақсүйектер шежіреде солай жазған

Ербол
Ербол
7 месяцев назад
Ответ  Гүлжанар

Сәлеметсіз бе. Оны қайдан алдыңыз? Менде сол рудан. Міләлімет іздестірудемін бөліссеңіз

Темиржан
Темиржан
4 лет назад
Ответ  Маншук

Мен де руым каракалпак

Мухаммет
Мухаммет
3 лет назад
Ответ  Темиржан

Каракалпаков деген уру емес .улт бар Каракалпакстан деген республика бар

Рамиль Закирович
Рамиль Закирович
2 лет назад
Ответ  Мухаммет

Если не знаешь ?не говори ) Каракалпак деген ру бар! Тарихты ашып кара

Ербол
Ербол
3 лет назад
Ответ  Маншук

Саламатсызба менинде Руым Каракалпак алаша менде таба алмадым?

Мухаммет
Мухаммет
3 лет назад
Ответ  Ербол

Каракалпакстан бул национальности ру емес.

Тигр
Тигр
1 год назад
Ответ  Ербол

о жақын калай жағдай

Гүлжанар
Гүлжанар
2 лет назад
Ответ  Маншук

Ия негізі қарақалпақ руға кірмейді ол ханың тұқымы негізі баласы емес қолбашысы болған содан оны ханың тұқымы деп кеткен менде қарақалпақпын онің ішінде ақмағытымын

Рамиль Закирович
Рамиль Закирович
2 лет назад
Ответ  Гүлжанар

Менде

Абду
Абду
2 лет назад
Ответ  Маншук

Қарақалпақ руў емес ел ал Алаша Қарақалпақ руўы

Тимур
Тимур
2 лет назад
Ответ  Маншук

Ассалаумағалейкум менде қарақалпақ алашамын, мағанда атамыз солай деген, шежіреден таба алмадым.

Гулназ
Гулназ
3 лет назад

Сәлеметсіз бе админ, меным руым жабы каракалпак, рулар шежіресінен таппадым соны тусындыре кетесызбе?

Улуғбек
Улуғбек
3 лет назад
Ответ  Гулназ

Яббы(жабы) Қарақалпақтың Қыпшақ арысына жататын урыу

Фариза
Фариза
2 лет назад
Ответ  Улуғбек

Жабық руы улы жуздин шанышкылы руындада бар

Жадыра
Жадыра
1 год назад
Ответ  Фариза

Біз сонда жүзге бөліреміз ғой?

Жадыра
Жадыра
1 год назад
Ответ  Гулназ

Қыпшақ деп айтты әкем, Қыпшақтың ішіндегі жабы деп

Sapi
Sapi
3 лет назад

Qanli onin ishinde irgaqli ruwr haqqinda kim maglumat ayta aladi toligraq

кенжебай
кенжебай
3 лет назад

мен кошетау облысы. нанмын. руым калпак лит аргараи. блмеим

кенжебай
кенжебай
3 лет назад

караулдардын арасында Остии. нагашыларым караулы дар. аргы атамыздын Ильяс аргарай Калай блуге. болад

Акылбек
Акылбек
3 лет назад

мәжек қарақалпақ та шежреден таппадық..

Ералы
Ералы
2 лет назад
Ответ  Акылбек

Сәлеметсіз бе, бізде қарақалпақ мәжекпіз. Қай жерден болдыңыз?

Алихан
Алихан
1 год назад
Ответ  Ералы

Қарағанды облысы

Нұршат
Нұршат
10 месяцев назад
Ответ  Акылбек

Атам айтатын мәжек Қарақалпаққа кірмейді деп. Найман,Арғынның ішіне кіреді деп айтып отыратын. Бізде білмей кеттік қазақпызба,қарақалпақпызба онысы жұмбақ болып қалды. Недегенмен қазақпыз деп ойлаймын себебі әкемде, атамда, бабамда қарақалпақша сөйлемеген және барлық мәжек ағайындыларым да ол тілде сөйлеп, қарақалпақтың қызымен отбасы құрмапты. Не болса да жұмбақ болып қалды. Менде мүлдем 7 атамды білмеймін. Мүмкін ашаршылықтан содан кейін созылған соғыстан болар.

Файна
Файна
3 лет назад

Сәлеметсіз бе! Менде каракалпакпын. Биракта 7атамды билмеймин. Әжемнiн 1 куйеуи соғыста қайтқан, сосын аменгерликпен кайнысына тиген әкем сол кайнысынын ұлы. Бирак әкелері олармен тұрмаган, құжатта есиминде бермеген. Сол себепті арғы аталарымыздыда билмеймиз. Бар билетинимиз атанын есими және қарақалпақ екенимиз. Батыстанбыз. Осы тақырып өте қызық және керек, толық ақпарат бере алсаныз жазасызба

Oymawit
Oymawit
3 лет назад

Оймауытлар каягында екен, сары оймауыт, кара оймауыт хам жийделилер?

Azat
Azat
3 лет назад

Oymawitlar qayag’inda eken (sari, qara ha’m jiydelisi? )

Максут
Максут
3 лет назад

Ассалаумағалейкум , халқым меніңде руым Қарақалпақ үйімізде үлкен кісілеріміз Ұлы жүз , шанышқылы тайпасына жатамыз дейді , және туы өскен жерімде Қарақалпақ ауылы Қостанай облысы Әулиекөл ауданы

ABDU
ABDU
3 лет назад

Assalawma aleykum barahmatullahi wabarakatu men Qaraqalpaq Aralbay uriwnan Qıtay Arisınan Uran Ullı taw adaspasam Jalayir xan da’wirinde birge makanlag’an bir el bolg’an.Qaraqalpaqstan el bolg’an ruw dep adasıp otirg’anlarg’a aytqanim qa’te tu’sinip qalinbasin mısalı ruwim Qaraqalpaq Aralbay bolmaydı birinshi akemiz Qaraqalpaq Qaraqalpaq Aralbay bolıp jaziladi .Alasha ruwi bar men oqig’anim bir ruwdin quramına kiretug’in edi esime tu’sire almay turg’anim adaspasam Keneges arisindag’i ruwlardan

Дарын
Дарын
2 лет назад

Мен руым каракалпак казакпын каракалпак ишиндеги кайшылы барма тагы

Saken
Saken
2 лет назад
Ответ  Дарын
Ассалаумағалейкум! Менінде руым Қарақалпақ. Еліміз Көкшетау облысы Айыртау ауданы. Аталарымның айтқаны бойынша, тарихтада жазылғаны бар, Абылай ханның екінші әйелі - Сайман ханым (ұлдары: Уәли, Шыңғыс, Әділ, Есім хандар, Сағындық Шуақбай атты қарақалпақ бегінің қызы). Сол ханыммен екі ағасы еріп келді. Біреу әкесіне қайтып оралды, ал екіншісі қарындасының қасында қалды. Біз осы Сайман ханым ағасынан тарайтың сияқтымыз. Құрметті Admin, бұл туралы бірдеңе айта аласыз ба?
Saken
Saken
2 лет назад
Ответ  Дарын

Қате жібердім

Saken
Saken
2 лет назад
Ассалаумағалейкум! Менінде руым Қарақалпақ. Еліміз Көкшетау облысы Айыртау ауданы. Аталарымның айтқаны бойынша, тарихтада жазылғаны бар, Абылай ханның екінші әйелі - Сайман ханым (ұлдары: Уәли, Шыңғыс, Әділ, Есім хандар, Сағындық Шуақбай атты қарақалпақ бегінің қызы). Сол ханыммен екі ағасы еріп келді. Біреу әкесіне қайтып оралды, ал екіншісі қарындасының қасында қалды. Біз осы Сайман ханым ағасынан тарайтың сияқтымыз. Құрметті Admin, бұл туралы бірдеңе айта аласыз ба?
Кумар
Кумар
1 год назад

Да

Кумар
Кумар
1 год назад
Ответ  Кумар

Ассалаумагалейкум

Кумар
Кумар
1 год назад

Меним де руым қарақалпақ деиди үлкен дер. Бирак еш Мали ет жоқ

Жадыра
Жадыра
1 год назад

Сәлеметсіздерме! Қарақалпақ, Кенегес. Талдыкорган Өзіміздің кім екенімізді білмей қалдық қой.

Жадыра
Жадыра
1 год назад
Ответ  Жадыра
Ербол
Ербол
1 год назад

Қарақалпақ руым

Ербол
Ербол
1 год назад

Қарақалпақты кейінгі кезде шанышқылыға жатқызып жүр

Жадыра
Жадыра
1 год назад
Ответ  Ербол

Иа, бірақ маған әкем Қыпшақсың деді

Ербол
Ербол
1 год назад

Деректер болса бөлісіңіздер

Прокрутить вверх